ادیب برومند

ادیب برومند، عبدالعلی، فرزند مصطفی‌ قلی (تو ۱۳۰۰ ش) متخلص به «ادیب» در شهرک گزبر خوار از توابع اصفهان به دنیا آمد. پدرش مصطفی قلی پیشۀ کشاورزی داشت و مورد احترام مردم بود. ادیب به دلیل سرودن اشعار ملی و میهنی «شاعر ملی» نام گرفت و از حسن خط و زبان عربی و آگاهی‌های تاریخی بهره داشت؛ به زبان فرانسه مسلـّط و از جمله تجددطلبان عصر بود، هیچ‌گاه شغل دولتی نپذیرفت و به کار مِلک‌داری و کشاورزی اکتفا نمود. ادیب خواندن و نوشتن و یادگیری خط را در زادگاه خود نزد معلم در خانه فرا گرفت، از آن پس به اصفهان رفت و دورۀ دبستان تا سوم متوسطه را در مدرسۀ ملی فرهنگ تحصیل کرد و دورۀ دوم متوسطه را در دبیرستان صارمیه به پایان برد و در ۱۳۲۱ ش موفق به دریافت دیپلم شد. آن‌گاه به تهران عزیمت کرد و به دانشگاه راه یافت و در رشتۀ حقوق به تحصیل ادامه داد و در ۱۳۲۴ش کارشناسی حقوق را گرفت و به وکالت پرداخت. ادیب از دورۀ دوم دبیرستان شوق مطالعۀ ادبیات و شعر را پیدا کرد و از اشعار ادیب‌الممالک فراهانی و ملک‌الشعراء بهار و ایرج‌میرزا مایه گرفت و به سرودن شعر پرداخت و از ۱۳۲۴ ش اشعارش در نشریات اخگر، عرفان اصفهان، نوبهار، ایران ما، دماوند، گل‌های رنگارنگ، ندای آزادی و صدای ایران چاپ شد. وی تا سن ۱۶ سالگی به نثرنویسی اهتمام می‌ورزید، ولی از ۱۷سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد و با علاقه و دلبستگی که به شاعران و اشعار دوران مشروطه پیدا کرده بود، به سرودن شعر در همین سبکِ نوپا پرداخت که از نظر موضوع و مطلب دیرینگی نداشت و موضوع آن مسائل روز بود. برومند در جوانی وارد دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران شد و در طی تحصیل در دانشکدۀ حقوق از تکمیل معلومات ادبی و پرورش طبع شاعری خود غافل نشد، بلکه با کوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه نمود و در شعر و ادب به ممارست پرداخت و به زبان‌های عربی و فرانسه نیز به خوبی آشنایی پیدا کرد. او پس از حادثۀ سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ ش و اشغال ایران از سوی متفقین در جنگ جهانی دوم، به سرودن اشعار سیاسی و میهنی پرداخت که در نشریات کشور منتشر می‌شد و در غائله آذربایجان و زمزمه تجزیه‌طلبی در آن سامان، به شدّت بر ضد حزب دمکرات آذربایجان و حکومت سیّدجعفر پیشه‌وری مبارزۀ قلمی و شعری را آغاز نمود و تا پایان حادثه و بعد از آن از این حملات دست نکشید. ادیب در ۱۳۲۵ش از وزارت دادگستری ابلاغی برای شغل دادیاری دادگستری اردبیل دریافت کرد، ولی از پذیرفتن سِمت قضایی اعراض نمود و تقاضای صدور پروانۀ کارآموزی وکالت دادگستری کرد و ۲ سال بعد به طور مستقـل به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول کار شد؛ وی سال‌ها وکیل بانک ملی در ایران بود و وکالت‌های متفرق را کمتر می‌پذیرفت و در این حرفه همواره برای احقاق حقوق افراد می‌کوشید. از آبان‌ ماه ۱۳۲۸ش که جبهۀ ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق بنیانگذاری شد و نهضت ملی کردن صنعت نفت در سراسر ایران جنب و جوش خاصی پدید آورده بود، از هـواداران سرسخت نهضت ملی ایران شد و بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ش هم‌چنان با حکومت کودتا به مبارزه برخاست. وی ۶۰ سال با قلم و قدم در راهِ سربلندی ایران و تحقق آزادی و ضدیت با استبداد و استعمار کوشیده و بیشترین قسمت اشعارش میهنی و سیاسی و ملی است که بیشتر ‌آنها در مجموعه اشعارش با نام حاصل هستی به چاپ رسید. ادیب در ۱۳۲۳ ش نخستین مجموعه شعرش را به نام ناله‌های وطن منتشر کرد و دومین اثر منظومش سرود رهایی به چاپ رسید و درد آشنا مجموعۀ غزلیات او در ۱۳۶۲ ش انتشار یافت، ‌از دیگر آثارش می‌توان افکار امروز، هنر قلمدان در نقاشی و نقاشان را نام برد. وی پیرامون غزلیات نیز تحقیق کرده که طبع و منتشر شده است. ادیب در شعر از سبک استادان شاعران خراسان (ترکستان) پیروی می‌کرد.

تذکرۀ شعرای معاصر اصفهان (۳۱- ۳۳)؛ زندگینامۀ رجال و مشاهیر (۲/ ۱۴۸- ۱۵۱)؛ سخنوران نامی معاصر ایران (۱/۲۳۵- ۲۴۰).