بیانی کرمانی

خواجه مروارید، شهاب‌الدین عبدالله کرمانی، فرزند شمس‌الدین محمد (۸۶۵- ۹۲۲ ق) منشی، خطاط، موسیقی‌دان و شاعر متخلص به «بیانی» که از اشراف کرمان و وزیر دربار تیموریان بود. وی در جوانی به خدمت سلطان‌حسین میرزا بایقرا رسید و نزد آن امیر بسیار با احترام زندگی کرد تا اینکه سمت صدارت یافت و به جای امیرعلیشیر نوایی مُهر بر فرمان‌ها و منشورها می‌زد. پس از مرگ امیرعلیشیر، گوشه‌نشینی اختیار کرد و به عبادت و کتابت قرآن مشغول شد. هنگامی‌که شاه اسماعیل صفوی بر خراسان دست یافت، او را فرا خواند و شغل وزارت به وی داد، ولی خواجه از پذیرفتن آن سرباز زد و بنابراین مأمور نظم تاریخ شاهی شد. خواجه عبدالله به اکثر علوم و فنون متداول آشنا بود و در نظم و نثر مهارت داشت و جملۀ خطوط را خوش می‌نوشت. او در موسیقی و ادوار نیز صاحب‌نظر بود و در ساختن ساز قانون تصرف کرد. در خطوط اصول، شاگرد عبدالله طباخ هروی و در خط تعلیق از شاگردان خواجه تاج سلمانی بود. از آثارش می‌توان منظومه‌های تاریخ شاهی؛ تاریخ منظوم؛ خسرو و شیرین و مونس‌الاحباب را نام برد.

اثرآفرینان (۲/ ۳۴۰- ۳۴۱)؛ تاریخ ادبیات در ایران (۲ /۱۷۲)؛ تاریخ موسیقی (۱/ ۲۳۰- ۲۳۱).