ناصح

ناصح، محمدعلی فرزند حاج‌محمد صادق اصفهانی (۱۲۷۷- ۱۳۶۵ش) در تهران به دنیا آمد. پدرش مردی تاجر پیشه بود. وی تحصیلات خود را در مدارس جدید فرا گرفت، آن‌گاه به تحصیل علوم قدیمه پرداخت و صرف و نحو و معانی و بیان و بدیع و منطق و فقه اصول و دوره‌ای از حکمت را نزد استادان فن چون سیّدمنصور و وحید دستگردی و میرزارضا نائینی و حبیب‌الله مظفری و میرزاابوالحسن شعرانی آموخت و با دو زبان عربی و فرانسه آشنایی یافت. ناصح در ۱۳۰۰ش به استخدام فرهنگ درآمد و به عنوان دبیر دبیرستان‌ها به خدمت پرداخت و به علت خدمات فرهنگی به دریافت نشان درجۀ اول علمی نایل شد. زمانی‌که «انجمن ادبی ایران» تأسیس شد، او از اعضای مؤثر آن بود. این انجمن در ابتدا در خانۀ شخصی محمدهاشم میرزا افسر و به ریاست وی تشکیل می‌شد و پس از درگذشت افسر، انجمن به منزل ناصح انتقال یافت و «انجمن ادبی ایران» به ریاست او تا پایان عمرش هم‌چنان دایر بود تا زمانی‌که در تهران درگذشت. ناصح آثار چندی از خود بجا گذاشت که از مهم‌ترین آثارش می‌توان، ترجمۀ سیرۀ جلالی تألیف ذوالبیانین محمد زیدری و صاحب نفثة‌‌الصمد و منشی مخصوص سلطان جلال‌الدین خوارزم‌شاه را که در وقایع زندگی این پادشاه نگاشته؛ نام برد. هم‌چنین رساله‌ای در شرح حال خاقانی و نیز دیوان ابوالفرج رونی و ادیب صابر ترمذی را تصحیح کرد و نیز شرح بوستان سعدی به نثر و ترجمۀ اندرز ابن‌سعید از آثار دیگر اوست. ناصح از شاعران و گویندگان توانا و نامور معاصر بود و سال‌ها در سنگر «انجمن ادبی ایران» به تربیت و پیشبرد شاعران جوان خدمت کرد.

سخنوران نامی معاصر ایران (۶/ ۳۵۵۹- ۳۵۶۴).