معینی کرمانشاهی

معینی کرمانشاهی، رحیم فرزند کریم (تو ۱۳۰۱ ش) متخلص به «امید» در کرمانشاه به دنیا آمد. پدرش کریم معینی، ملقب به «سالارمعظم» مردی شجاع و دلیر بود و به واسطۀ رفاقتی که با نصرت‌الدّوله فیروز داشت، چندی از طرف وی به حکومت فارس منصوب شد و مدتی نیز برای سرکوبی یاغیان کردستان با سپهبد امیر احمدی همکاری کرد و پس از مرگ نصرت‌الدّوله برای همیشه از کارهای سیاسی کناره‌گیری کرد و در گوشۀ انزوا بسر برد. نیای حسین‌خان معین‌الرّعایا مردی لایق و با سواد و مردم‌دار بود و از نظر بخشش و کمکی که به مردم می‌کرد، مورد توجه و احترام بود و نسبت به ائمۀ اطهار(ع) اخلاص فراوان داشت و حسینیه‌ای در کرمانشاه بنا کرد که اکنون هم به نام او مشهور است و در نهضت مشروطه و استبداد به دست مردی ناشناس به تحریک عده‌ای از مالکان کشته شد. امید از ۱۳۴۱ ش به کار نقاشی پرداخت و در این راه پیشرفت کرد و تابلوهایی نیز به یادگار گذارد که از جمله تابلوی حضرت مسیح (ع) با کار سیاه قلم است و در ضمن کارهای نقاشی، به نظم شعر ‌پرداخت و قسمتی از آثار ادبی و اجتماعی‌اش در روزنامۀ سلحشوران غرب به چاپ رسید و داستان اختر و منوچهر را در چهار تابلو به رشتۀ نظم کشید و در آن حقایقی از اجتماع زمان را مجسم کرد. وی دارای سابقۀ  کار ادبی از سال‌های ۱۳۲۰ ش به بعد است و مدتی نیز مدیر روزنامۀ سلحشوران غرب در سال‌های ۱۳۳۲-۱۳۲۸ ش بوده و هم‌چنین ترانه‌سرایی را از اوایل دهۀ ۱۳۳۰ ش و کار در رادیو تهران و وارد کردن مضامین تازه و تأکید بر تصویرسازی در ترانه‌سرایی را هم انجام داده است. امید شاعری توانا و خوش ذوق و دوست داشتنی است و ضمن سرودن شعر چندی به تصنیف‌سازی پرداخت و تصنیف‌های او را خوانندگان رادیو اجرا کردند و شهرت بسزایی نصیب او شد. از آثار او می‌توان ۴ مجموعۀ شعر به‌نام‌های ای شمع‌ها بسوزید؛ فطرت؛ خورشید شب و حافظ برخیز منتشر شده است. معینی کرمانشاهی تخلص «عشقی» و بعد از مدتی «شوقی» و سپس «امید» و سرانجام «معینی» را برگزید. از ترانه‌هایش باید به «به یاد کودکی»، «نگرانم»، «رفتم که رفتم» (آهنگ‌ها از علی تجویدی) ، «شب زنده‌داری» و «طاووس» (آهنگ‌ها از پرویز یاحقی)، «از تو گذشتم» (آهنگ از حبیب‌الله بدیعی) اشاره کرد. وی در سال‌های همکاری با تجویدی ۴۰ ترانۀ ماندگار بر جای گذاشته و نیز با پرویز یاحقی و همایون خرم همکاری داشته است. مهم‌ترین آثار شعر معینی کرمانشاهی تاریخ منظوم ایران از زمان ساسانی تا امروز به نام شاهکار در ده جلد و بیش از ۱۰۰۰۰۰ بیت است. وی در سال‌های همکاری با تجویدی ۴۰ ترانۀ ماندگار بر جای گذاشته و نیز با پرویز یاحقی و همایون خرم همکاری داشته است. وی همچنین شاعر و ترانه‌سرا و نیز یکی از پنج ترانه‌سرای بزرگ موسیقی کلاسیک ایرانی از سال ۱۳۲۹ ش تا امروز در کنار اسماعیل نواب صفا، تورج نگهبان، بيژن ترقی و پرویز وکیلی است. او شاعری، روزنامه‌نویسی، نقاشی و فعالیت سیاسی را از زادگاهش کرمانشاه شروع کرد و بعد از مهاجرت به تهران در ۱۳۲۹ش با ساختن آثاری برای خوانندگان رادیو تهران شهرت یافت. امتیاز آثار معینی کرمانشاهی در تصویرسازی‌های زیبا، تخیّل و استفاده از تمثیل‌های گوناگون است و بعد از همشهری خود اسماعیل نواب صفا، دومین ترانه ‌رایی است که مفاهیم عرفانی و صوفیانه را در متن ترانه‌ها به کار برده است. وی مدت‌ها عضو شورای شعر و موسیقی رادیو بود و فعالیت او  از ۱۳۵۷ ش کم نشده است. از معینی کرمانشاهی بیش از چند مجموعه شعر، ترانه، خاطرات و ... منتشر شده است.

سخنوران نامی معاصر ایران (۱ /۳۴۸- ۳۵۵).