همایون اسفراینی

امير همايون اسفراينی (وف ۹۰۲ ق) از شاعران اواخر قرن نهم هجری است. وی در اسفراین متولد شد. پس از تحصیلات متداول زمان در زادگاه خود، به تبریز رفت و به دربار سلطان یعقوب پسر اوزون حسن (۸۹۶-۸۴۴ ق) راه یافت و عاشق جوانی به نام شیخ ولی بیگ از ملازمان سلطان یعقوب و کشته شدن قاضی عیسی و پراکنده شدن اصحاب دانش از تبریز به دنبال معشوق به یکی از دهکده‌های قم رفت و پس از سه سال اقامت در آن دیار به سال ۹۰۲ ق زندگی را بدرود گفت. دیوان اشعارش ۲۰۰۰ بیت شعر دارد. ابیات زیر از اوست.آنکه خود را نفسی شادندیدست منم/ و آنکه هرگز به مرادی نرسیدست منم// آنکه صد جور کشیدست ز هر خار و خشی/ وز سر کوی وفا پا نکشیدست منم//آنکه چون غنچۀ پژمرده در این باغ، بسی/ بر دلش باد نشاطی نورزیدست منم// عندلیبی که در این باغ ز بیداد گلی/ نیست خاری که به پایش نخلیدست منم// آنکه در راه وصال تو دویدست بسی/ و آخر کار به جایی نرسیدست، منم.

لغت‌نامه دهخدا (۲ /۲۳۰۷).