عباس شاپوری

عباس شاپوری (۱۳۰۲-۱۳۸۴ ش) نوازندۀ ویولون و آهنگسازی که نزد حسین هنگ‌آفرین، ابوالحسن صبا و تعدادی از استادان قدیمی كه از اواخر عصر قاجار باقی مانده بودند، هنر آموخته بود. آموزش موسیقی را از نوجوانی آغاز كرد و برای كار، محیط خانوادگی تشویق‌كننده‌ای داشت. پدرش صاحب گراندهتل در خیابان لاله‌زار تهران بود. جایی‌که محل جمع‌شدن بسیاری از موسیقیدان‌های معروف بود كه شاپوری از كودكی آنها را می‌شناخت. شهرت عباس شاپوری از اوایل دهۀ ۱۳۲۹ ش آغاز شد. ازدواج او با دوشیزه فرحدخت (كه نام هنری پوران را از شوهرش گرفت) شهرت او را در تهران بالاتر برد. پوران شاگرد كلاس آواز عباس شاپوری بود و استعداد موسیقی قابل توجهی از خود نشان داد. چهرۀ «سینمایی» و جذاب او نیز به شهرت «زوج شاپوری» در مجلات و فیلم‌های آن زمان، یاری رساند. پوران با خواندن آهنگ‌هایی از شاپوری، در سراسر ایران محبوبیت پیدا كرد. این آهنگ‌ها از روحیۀ رمانتیك قوی برخوردار هستند و گاه مایه‌هایی از موسیقی عربی را به گوش می‌رسانند. مایه‌هایی كه به طرزی لطیف با موسیقی اصیل ایرانی، پیوند گرفته‌اند. با این حال، از آهنگ‌های عباس شاپوری در برنامۀ گل‌ها، جز تعداد اندكی اجرا نشدند. سلیقۀ گردانندگان و تصمیم گیرندگان «گل‌ها»، نظیر داوود پیرنیا و روح‌الله خالقی، بر آن بود كه آهنگ‌های اجرا شده در این برنامه باید دارای اصالت و قدمت باشند و تجربه‌های جسورانۀ آهنگسازانی مثل مهدی خالدی، عباس شاپوری و مجید وفادار را با تمام احترامی كه در محیط موسیقی و بیرون از برنامۀ گل‌ها برای آنها قائل بودند، خیلی نمی‌پسندیدند. به همین علت از تكنوازی ویولون عباس شاپوری در برنامۀ گل‌ها اثری کم شنیده می‌شد (اگرچه وی حضوری قوی در بعضی برنامه‌های اركستری دورۀ گل‌های جاویدان داشته است) چرا كه شیوۀ ویولون‌نوازی او نیز فاصله گرفته از سنت‌های موسیقی ایرانی بود. سنت‌هایی كه حسین و پرویز یاحقی، ابوالحسن صبا و شاگردانش، بهترین اجراكنندگان آن بودند. شخصیت والا و پُر احترام شاپوری، دانش وسیع او در موسیقی و علوم مربوط به آن، مهارت در سازسازی و نیز خلاقیت فراوانش نیز نتوانست جایگاه محکمی در برنامۀ گل‌ها برای او ایجاد کند. از ساخته‌هایش جز سی دی «تک درخت» (با صدای غلامحسین اشرفی ـ ۱۳۸۲ش) اثر مستقلی منتشر نشده و شاگرد معروفی هم نداشته است.