فرامرز پایور

فرامرز پایور (۱۳۱۲-۱۳۸۸ ش) نوازندۀ سنتور، آهنگساز، معلم برجسته و یكی از موسیقیدانان مهم ایران در پنجاه سال گذشته است. او از استادان گوناگونی نظیر ركن‌الدین مختاری و عبدالله دوامی موسیقی آموخت، ولی استاد اصلی و همیشگی او، ابوالحسن صبا بود. اهمیت پایور در موسیقی كلاسیك ایران از چند جنبه قابل توجه است: مهارت قابل توجه در سنتورنوازی، پایه‌ریزی یك مكتب منسجم برای تربیت سنتورنوازانی با تكنیك صحیح (که از بین آنها، رضا شفیعیان و ارفع اطرابی و نیز از جوان‌ترها ابوالفضل خدایی‌نیا قابل ذکرند). آهنگسازی در فرم‌های موسیقی كلاسیك ایرانی و توسعۀ فرم چهار مضراب، سرپرستی اركستر سازهای ایرانی و اجرای كنسرت‌هایی با محتوا و تكنیك درخشان، تألیف كتاب‌های مرجع و آموزشی برای سنتورنوازی، گردآوری بخش مهمی از ردیف و آواز كلاسیك ایرانی و نُت‌نویسی آن، گردآوری آثار فراموش شدۀ استادان قدیم مثل درویش‌خان و ركن‌الدین مختاری از فعالیت‌های دیگری است كه این موسیقیدان بزرگ، با نظم و تمركز بسیار انجام داده است. تحصیلات او در دانشگاه کمبریج انگلستان در رشتۀ ادبیات کلاسیک انگلیس بوده و  کنسرت‌های متعددی در انگلستان، فرانسه و امریکا اجرا کرده است. اولین حضور پایور به عنوان سنتورنوازی جوان و جدی و به عنوان شاگرد برگزیدۀ مكتب استاد صبا، مقارن با تأسیس برنامۀ گل‌ها بود. او به اشارۀ استادش، در چند برنامۀ اولیه از گل‌های رنگارنگ و یک شاخه گل سنتور نواخت و آذر عظیما نیز در این برنامه‌ها همراه او بود، اما حضور درخشان فرامرز پایور در برنامۀ گل‌ها، مربوط به سال‌های ۱۳۵۱- ۱۳۵۷ ش و دورۀ گل‌های تازه است. در آن زمان، تكنیك و دانش موسیقی او در اوج بود و توانست با جدیت خاص خود، تعدادی از آثار كلاسیك موسیقی ایرانی از جمله ساخته‌های درویش‌خان و امیر جاهد را با خوانندگان ماهری چون عبدالوهاب شهیدی و نادر گلچین و محمدرضا شجریان اجرا و ضبط كند. ساخته‌های خود او نیز از آثار ماندگار در موسیقی كلاسیك ایرانی است كه با اركستری توانا و حضور هنرمندانی (كه هر كدام در كار خود استاد بودند) و با صدای درخشان سنتور مختص پایور، ضبط شده است. از فرامرز پایور بیش از ده حلقه سی‌دی محتوای تکنوازی‌ها، همنوازی‌ها و کارهای ارکستری منتشر شده است، از جمله: «رنگ‌های ایرانی» (تهران، ماهور، ۱۳۸۶ش) و کتاب‌های متعددی در آموزش موسیقی که دستور سنتور (با بیش از سی نوبت چاپ از ۱۳۶۰- ۱۳۷۶ ش) از جملۀ آنهاست.