ملاح، حسینعلی

ملاح، حسینعلی (۱۳۰۰-۱۳۷۱ ش) وی نوازنده و معلم ویولون (و آشنا با سه‌تار) و از خانواده‌ای اشرافی ـ اداری، یكی از مشهورترین محققان تاریخی ـ هنری در زمینۀ موسیقی ایرانی بود. او نوازندگی را نزد حسین یاحقی، احمد فروتن‌راد و ابوالحسن صبا تعلیم دید، ولی استاد اصلی او، علینقی وزیری، دایی و پدر همسرش بود. حسینعلی ملاّح، ، از اوایل سال ۱۳۱۹ ش كار حرفه‌ای موسیقی را آغاز كرد و به عنوان نوازندۀ ویولون، معلم هنرستان موسیقی ملی در دورۀ تصدی روح‌الله خالقی  ـ (۱۳۲۸ ش)، نوازندۀ اركستر انجمن موسیقی ملی و اركستر گل‌ها، محقق و مؤلف و نویسندۀ مقالات تحقیقی فراوان، شهرت و اعتبار یافت. وی سال‌ها عضو شوراهای موسیقی رادیو بود و از سال ۱۳۵۵ ش تا هنگام مرگ، به تحقیق و نوشتن مشغول بود. از نوازندگی حسینعلی ملاّح در برنامۀ گل‌ها، فقط در سه برنامۀ ضبط شدۀ گل‌های رنگارنگ شمارۀ ۱۱۰، ۱۲۶و ۱۷۱ معرف ظرافت و شاعرانگی خاص او در ویولون‌نوازی است. از آهنگسازی وی در برنامۀ گل‌های رنگارنگ  شمارۀ ۴۷۷ نیز استفاده شده است. او در این برنامه كه از دورۀ اول گل‌های رنگارنگ است و پیانوی جواد معروفی او را همراهی كرده، وی قطعه‌ای به صورت سؤال و جواب‌های بداهه در مایۀ دشتی نواخته است. این ضبط انحصاری، نمونه‌ای است از فضای مابین مكتب كلاسیك وزیری و رمانتیسمی كه از اوایل سال ۱۳۲۹ ش در فضای موسیقی ایرانی رواج داشت. از حسینعلی ملاّح، كتاب‌هایی دربارۀ پیوند موسیقی و شعر، شناخت سازهای ایرانی و ارتباط شاعران بزرگ كلاسیك (حافظ، منوچهری و . . .) با موسیقی، به چاپ رسیده است. تعدادی از مقالات او در دایرةالمعارف ایرانیکا (زیر نظر احسان یارشاطر) چاپ شده و مجموعۀ کامل آنها به کوشش شاگردش (سیّدعلیرضا میرعلینقی) در حال انتشار است. نقش ملاح، در برنامۀ گل‌ها نقش یک ناظر و سرپرست و منتقد با صلاحیت بود.