اسماعیل مهرتاش

اسماعیل مهرتاش (۱۲۸۳-۱۳۵۸ ش) وی نوازندهٔ تار، آهنگساز، معلم موسیقی و تأسیس‌كنندهٔ اولین مدرسهٔ بزرگ تئاتر و موسیقی در ایران به نام جامعهٔ باربد (فعالیت: ۱۳۰۵-۱۳۵۶ ش) بود. مهرتاش موسیقی را از درویش‌خان آموخت و از درس‌های علینقی وزیری نیز استفاده كرد. فعالیت‌های مهرتاش، گسترده است: از جمله تربیت بازیگر تئاتر و تیپ خواننده ـ بازیگر (نظیر ملوك ضرابی، جمال وفایی، شهیدی، ملكه برومند و . . .)، تربیت خوانندگانی برای آواز (وفایی، منتشری، شجریان و . . .) نوشتن نمایشنامه، ساختن آهنگ‌های بسیار كه چند عدد از آنها از آثار كلاسیك موسیقی ایران در اوایل قرن چهاردهم هجری هستند. ساخته‌های وی ابتدا در سال‌های ۱۳۰۴-۱۳۰۹ ش در صفحهٔ گرامافون ضبط شده و در سال‌های ۱۳۳۷ ـ ۱۳۵۷ ش به انتخاب روح‌الله خالقی در برنامهٔ گل‌ها، تنظیم و اجرای مجدد شده‌اند، ترانه‌های «خسرو حُسن»، «چه خوش صید دلم كردی» و «از عشقت ای نگارم» از این آثارند. این ساخته‌ها، ذوق‌پرورده‌ای را عیان می‌كنند كه از روش آهنگسازی درویش‌خان، علینقی وزیری و عارف، مایه گرفته است. با این حال سهم خالقی در پروردن و اجرای این آثار، بسیار نمایان‌تر از سهم مهرتاش است. آثار مهرتاش هنوز جمع‌آوری و منتشر نشده‌اند.