موسی معروفی

موسی معروفی (۱۲۶۸-۱۳۴۴ ش) وی نوازنده و معلم تار، ردیف‌شناس و یكی از بزرگترین موسیقیدانان كلاسیك ایران در صد سال گذشته بود. او زادهٔ خانواده‌ای از اشراف قاجاریه بود و بنا به ارادتش به عارف مشهور، معروفِ كرخی، نام خانوادگی خود را از امین‌الملك به معروفی تغییر داد. تارنوازی را نزد میرزا حسینقلی و درویش‌‌خان آموخت و از درویش‌خان، نشان تبرزین درویشی طلا را گرفت و مدتی را نیز در مدرسهٔ موسیقی علینقی وزیری موسیقی آموخت. او یكی از بزرگترین تارنوازان و آهنگسازان موسیقی كلاسیك ایرانی با مایه‌های متعادل از سنت دورهٔ درویش و نوگرایی دورهٔ وزیری است. از هنر نوازندگی موسی معروفی، چند صفحه گرامافون حاوی تارنوازی او (گاه به تنهایی و گاه با خوانندگان) در سال‌های ۱۳۰۷- ۱۳۲۴ ش  ضبط شد و ساخته‌های زیبای او با تنظیم روح‌الله خالقی و جواد معروفی در اركستر گل‌ها اجرا شده در برنامه‌های گل‌های رنگارنگ، یک شاخه گل و گل‌های تازه و خوانندگان بزرگی چون غلامحسین بنان، الهه، عبدالوهاب شهیدی و علی‌اكبرگلپایگانی آن را خوانده‌اند. كار بزرگ او گردآوری مجموعهٔ عظیم ردیف موسیقی ایران است كه طی چهل سال كار مداوم انجام گرفت و در سال ۱۳۵۲ ش به چاپ رسید. موسی معروفی از اوایل سال ۱۳۲۹ ش به خاطر مشرب صوفیگری و عقاید مذهبی، از ساز نواختن كناره گرفت و به تدریس در هنرستان موسیقی ملی اكتفا كرد. ردیف او نیز با نوازندگی سلیمان روح‌افزا ضبط شده است. نقش او در برنامهٔ گل‌ها، نظارت و مشاورت بود و او به ‌ور مستقیم در این برنامه شرکت نداشت. از آثارش می‌توان صفحه‌های مایون و کردبیات (آلمان، بایدافون، ۱۳۱۳، ۱۳۱۵ ش) کتاب بزرگ ردیف موسیقی ایران (تهران، فرهنگ و هنر، ۱۳۴۱ش) و موسیقی‌نامهٔ معروفی مجموعه مقالات، به کوشش سیّدعلیرضا میرعلینقی(تهران، معین، ۱۳۸۸ش) را نام برد.

.