قره العین

قره العین برغانی قزوینی، فاطمه، دختر حاج ملا محمد صالح برغانی قزوینی (ح. ۱۲۳۲-۱۲۶۴/۱۲۶۸)، نویسنده و شاعر، متخلص به طاهره، ملقب به زکیه، مشهور به زرین تاج خانم و ام سلمه. در خانواده ای روحانی در قزوین به دنیا آمد و در محضر پدر و عموی خود، ملا محمد تقی برغانی، با مقدمات فقه، اصول و دیگر علوم اسلامی آشنا شد، اما به بابیت گروید و دست از شوهر و فرزند کشید و با پدر شوهر، شیخ محمد تقی برغانی، به مخالفت برخاست و چون شیخ به دست یکی از متعصبین بابیه کشته شد به تهران آمد و با بابیان همراه گردید و در راه تبلیغ این فرقه با علما و رجال به مجادله پرداخت. او در قضایای بدشت شرکت کرد و چنانکه نوشته اند بی حجاب بر مردم ظاهر گردید که این امر نیز موجب تفرق و تشتت جماعت بابیه شد و بر اثر مخالفت مردم اجتماع بدشت برهم خورد و قره العین به مازندران رفت و در حرکت به سوی تهران به دست قوای دولتی اسیر گردید و در خانه میرزا محمود خان کلانتر تحت نظر قرار گرفت. پس از سوءقصد بابیه به ناصرالدین شاه و کشتار بابیه وی نیز به امر عزیزخان سردار کل خفه و جسدش در چاه انداخته شد. قره العین شعر را نیکو می سرود. آنجه از نوشته های پراکنده او بازمانده مناجاتها و نامه ها است. اشعاری هم که به او نسبت داده شده پر از عبارات و اصطلاحات دینی است که سخت تحت تاثیر آثار متقدمان از جمله مولانا جلال الدین رومی و جامی قرار گرفته است.

اثرآفرینان (۴/۳۴۷)