کاظم پزشکی

پزشکی شیرازی، کاظم فرزند محمدتقی حکیم (۱۲۹۲- ۱۳۶۴ش) شاعر و روزنامه‌نگاری که در شیراز به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه در شیراز به کار مشغول شد. سپس به استخدام وزارت دارایی درآمد و در ادارۀ دارایی شهرستان‌ها از جمله ادارۀ دارایی مشهد خدمت کرد. بعد به تهران منتقل شد. از سال ۱۳۲۱ ش در دورۀ جدید روزنامۀ انتقادی خورشید ایران با بهاءالدین حسام‌زاده پازارگاد به همکاری پرداخت و اشعار و مقالات خود را در آن روزنامه منتشر کرد و مقالاتی ضد دولت انگلستان نوشت که ایران را اشغال کرده بود، به همین علت دستگیر و زندانی شد. پس از آزادی از زندان به شیراز منتقل شد. در سال ۱۳۲۳ش امتیاز روزنامۀ آیینۀ پارس را گرفت و تا سال ۱۳۲۵ش مرتب هفته‌ای سه شماره از آن را منتشر کرد. در این روزنامه به سیاست استعماری انگلیس می‌تاخت، ولی به علت بروز غائلۀ جنوب و طغیان قشقایی‌ها در شهریور ۱۳۲۵ ش روزنامه تعطیل شد و پزشکی به تهران آمد و تا پایان عمر در این شهر زندگی کرد. از ۱۵ سالگی به سرودن شعر و مقاله‌نویسی در روزنامه‌ها پرداخت و در ۲۰ سالگی اشعاری سرود و برای ملک‌الشعراء بهار فرستاد که در اصفهان به حال تبعید بسر می‌برد. بهار در جواب او قصیده‌ای سرود که از خط و شعر و ادب او تمجید کرده بود. وی پیش از شهریور ۱۳۲۰ ش در «انجمن سالار» شرکت داشت و پس از آن تا زمانی‌که در شیراز بود، در «انجمن ادب فارسی» و در تهران هم در «شب‌های شیراز» شرکت می‌کرد. پزشکی در سال‌های آخر عمر به شیراز رفت و در انجمن‌های «کانون دانش» و «صدر» شرکت می‌جست و اشعار خود را می‌خواند. او در سال ۱۳۴۳ ش اشعار بلند طنزآمیزی به صورت مسمط با ترجیع «کلوخ ‌انداز را پاداش سنگ است» دربارۀ قتل حسنعلی منصور، نخست وزیر وقت سرود و در آن وکلای دو مجلس را به باد تمسخر گرفت. این اشعار در محافل ادبی تهران دست به دست می‌گشت و چون نسخه‌هایی از آن تکثیر شده بود، پزشکی مدتی تحت تعقیب ساواک بود و به او دستور داده شده بود که از نوشتن مقالات و سرودن اشعار خودداری کند. اشعار پزشکی ساده و روان است و آنچه می‌اندیشید به زبان شعر بیان می‌کرد. هر چند طبع او بیشتر مایل به غزلسرایی بود، ولی در گفتن قصاید و قطعات و به‌خصوص رباعیات نیز از خود مهارت نشان داده است. پزشکی مدت ۴۰ سال مقالات سیاسی و اجتماعی خود را در روزنامه‌های عصر آزادی و پارس منتشر می‌کرد. اشعار او در روزنامه‌های شیراز چون اقیانوس، پارس و بهار شیراز و نشریات تهران مانند خورشید ایران، کیهان، گوهر، یغما، وحید و خاطرات وحید انتشار می‌یافت. پزشکی در بامداد جمعه ۸ آذر در سال ۱۳۶۴ ش به سبب بیماری سرطان در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. از آثارش می‌توان آفتاب آرزو؛ ترکیب آفرینی در اشعار سعدی و دیوان اشعار را نام برد.

فرهنگ شاعران زبان پارسی از آغاز تا امروز (۱/ ۱۱۶-۱۱۷)؛ گلزار مشاهیر (۱۲۵-۱۲۶).