مظاهر مصفا

مصفا، مظاهر فرزند اسماعیل (تو ۱۳۰۷ش) متخلص به «مصفا» در اراک به دنیا آمد. پدرش مردی وارسته و نیکو خصال و عارف‌پیشه بود. وی تحصیلاتش را تا سال پنجم متوسطه در شهر قم به انجام رساند، از آن پس راهی تهران شد و سال ششم متوسطه را در دارالفنون گذراند، آن‌گاه به دانشکدۀ ادبیات راه یافت و در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی به تحصیل ادامه داد و پس از طی مراحل تحصیلی به عنوان شاگرد اول شناخته شد و مدرک کارشناسی خود را دریافت کرد و دورۀ دکتری همان رشته را پی گرفت و در همان رشته فارغ‌التحصیل شد. پدر مصفا در پیشرفت تحصیلی و تشویق‌ها و راهنمایی‌اش بسیار مؤثر بود، او در دوران تحصیل همواره شاگرد ممتاز بود و از همان دوران ابتدایی و متوسطه، ذوق شعر و استعداد نویسندگی در وی پدیدار شد و برنامه‌های سخنرانی‌های دبیرستان را تدارک می‌دید و بیش از همه، خود برای مناظره و سخنرانی پیشگام بود. پس از پایان تحصیلاتش، به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و به تدریس ادبیات فارسی و زبان فرانسه در دبیرستان‌های تهران پرداخت و چندی نیز ریاست ادارۀ آموزش و پرورش قم را بر عهده داشت، آن‌گاه از طرف دانشگاه به عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی به خدمت فرا خوانده شد و به تدریس مشغول شد و چندی نیز ضمن تدریس در دانشگاه، ریاست مدرسۀ عالی قضایی قم را عهده‌دار بود و در کنار فعالیت‌های آموزشی و تألیف با دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی هم همکاری دارد. مصفا شعر و شاعری را از دوران تحصیل شروع کرد و در آغاز «یادگار» تخلص می‌کرد و بعد «طوفان» و «آتش» و «زروان» و «مصفا» را برگزید، ولی در عین حال کمتر در شعر از تخلص استفاده می‌کند. وی شاعری توانا و در قصیده‌سرایی به شیوۀ استادان شاعران خراسان، استادی و مهارت کامل دارد و غزلیاتش نیز در همان مایه و استواری و استحکام لفظ و لطف کلام و مضامین بلند دارد. نثرش نیز شیوا و پخته و رسا و از شیوۀ خاصی پیروی می‌کند. مصفا آثار و تألیفاتی دارد و در متون نثر و دیوان شعر فارسی تحقیقات و پژوهش‌های سودمندی انجام داده که برخی از آنها منتشر شده است. از آثارش می‌توان پاسداران سخن؛ قند پارسی؛ تصحیح و چاپ کامل مجمع‌الفصحاء رضا قلیخان هدایت؛ تصحیح دیوان سنایی غزنوی؛ شرح حال و منتخب دیوان اشعار صفای اصفهانی؛ تصحیح متن کامل دیوان شیخ اجل سعدی شیرازی و تصحیح دیوان حکیم نزاری قهستانی را نام برد.

سخنوران نامی معاصر ایران (۵/ ۳۳۲۹-۳۳۳۵)؛ فرهنگ شاعران زبان پارسی از آغاز تا امروز (۱/ ۵۳۰- ۵۳۱).