نور علی شاه

نورعلیشاه اصفهانی، محمدعلی بن فیض‌علیشاه میرزاعبدالحسین بن ملامحمدعلی (وف ۱۲۱۲ق) از مشاهیر عارفان و از شاعران قرن سیزدهم هجری است. اصل وی از تون خراسان (فردوس کنونی) ولی جد اعلای وی به اصفهان مهاجرت کرده بود، وی و پدرش متولد شدۀ اصفهان هستند. ابتدا به تحصیل علم ظاهری پرداخت و در علوم ادبی و فنون ادبی کامل شد و در ابتدای جوانی با پدرش به شیراز رفت. در شیراز سیّدمعصوم‌علیشاه دکنی پدر و پسر را دستگیری کرد و لقب «فیض‌علیشاه» و «نورعلیشاه» به ایشان داد و پس از کشته شدن معصوم‌علیشاه، نورعلیشاه مسندنشین طریقت نعمت‌اللهی گشت. عاقبت اهل ظاهر به تکفیرش برخاستند و او ناچار به مسافرت شد، ولی به هر شهری که به قصد اقامت قدم می‌نهاد، غوغای عوام او را آواره می‌کرد و سرانجام پس از تحمل مشقات بسیار و سیر و سیاحت در ولایات ایران و عراق عرب، در موصل درگذشت. از تألیفات و تصانیف وی تفسیر سورۀ بقره  به شعر فارسی؛ جامع‌الاسرار، در موعظت و اخلاق؛ جنات‌الوصال، مثنوی عرفانی که در آن از احمدشاه والی بغداد و حمایت‌های او یاد کرده است و در نظر داشته  که این مثنوی را در ۸ جلد به پایان برد، اما پیش از پایان سومین دفتر درگذشته است؛ سپس مریدش رونق‌علیشاه دفتر سوم را به پایان رسانده و دو دفتر دیگر نیز بر آن افزوده است. بعد از او نظام‌علیشاه کرمانی به نظم دفترهای ششم و هفتم همت گماشته است؛ دیوان اشعار، مشتمل بر غزلیات، قصاید و قطعات؛ رسالۀ اصول و فروع؛ رساله در کیمیا؛ رساله در موعظه؛ روضة‌الشهداء، در مصایب امام حسین (ع)؛ شرح خطبة‌البیان، به شعر فارسی و مشکوة النجاة را می‌توان نام برد.

صبح گلشن  (۵۵۸)؛ مجمع‌الفصحاء (۲ /۴۹۶).